U drugoj polovini decembra prošle godine Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine, koji je osnovan nedelju dana ranije, izabrao je novi sastav svog Izvršnog odbora. Izvršni organ nacionalnog saveta ima predsednika i četiri člana, koji za svoj rad odgovaraju Savetu i njegovom predsedniku. Ištvan Šarkezi, predsednik Izvršnog odbora (na fotografiji), govorio je za naš list o radu u proteklih mesec i po dana, planovima i kondiciji institucionalnog sistema nacionalnog saveta.
Šta je odredilo rad Izvršnog odbora u periodu od njegovog izbora?
– Izvršni odbor Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine osnovan je 23. decembra 2022. godine. Do sada je održao ukupno 7 sednica, 5 redovnih, 1 elektronski i 1 vanrednu sednicu. Među najvažnijim tačkama dnevnog reda izdvojio bih sledeće: usvajanje predloga budžeta Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine za 2023. godinu; razmatranje finansijskog plana Mađarske predškolske ustanove i vežbaone „Vackor” za 2023. godinu; odluke pri davanju mišljenja za plan i program rada i finansijskog plana Zavoda za kulturu vojvođanskih Mađara za 2023. godinu, kao i o razmatranju izmena i dopuna njegovog statuta; odluke u vezi sa izborom direktora Dečijeg pozorišta „Subotica”, Pozorišta „Kostolanji Deže” u Subotici, Novosadskog pozorišta i Senćanskog mađarskog kamernog pozorišta; razmatranje finansijskog plana i programa rada Fondacije Vojvođanske rvačke akademije za 2023. godinu, kao i izveštaja o programu rada i finansijskom izveštaju Fondacije „Panonija” za 2022. godinu; odluka o konkursu za kulturu opštine Mali Iđoš; odluke donete u vezi sa postupcima za izbor direktora i promene članova školskih odbora.
Po kojim principima je organizovano delovanje Izvršnog odbora i članova odbora?
– Ovlašćenja i stvarni rad Izvršnog odbora nacionalnog saveta utvrđeni su Zakonom o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, kao i odlukom, statutom i poslovnikom nacionalnog saveta. Zadatak ovog organa nacionalnog saveta je da vrši svoja ovlašćenja, kao i da donosi odluke u kratkim rokovima, i dostavlja ih savetu na naknadno usvajanje. U ovom kratkom vremenu od osnivanja, fokus je bio na organizaciji rada i uspostavljanju profesionalnih odnosa.
Strategije razvoja se pripremaju u tri od četiri oblasti koje su u nadležnosti nacionalnog saveta. Kako Izvršni odbor učestvuje u ovom procesu i šta očekujete od strategija?
– Nacionalni savet planira da usvoji strategije informisanja i obrazovanja u prvoj polovini ove godine, a kulturnu strategiju u drugoj polovini ove godine. Strategije se usvajaju nakon javnih rasprava. Nadamo se da ćemo na ovaj način moći da odredimo zadatke za narednih 5 godina u svim oblastima. Strategije sumiraju sve što je postignuto u poslednjih više od 10-15 godina. S druge strane, morate dobiti pravu sliku i sagledati trenutnu situaciju. Epidemija korona virusa i rat koji se trenutno odvija nedaleko od nas uticali su i pogađaju sve oblasti života. Istovremeno, uz očuvanje dostignuća mađarske zajednice u Vojvodini i realno sagledavanje postojećeg stanja, moraju se formulisati i ideje o razvoju. Članovi Izvršnog odbora aktivno učestvuju u svojim oblastima stručnosti u sprovođenju anketa neophodnih za pisanje strateških dokumenata i kreiranju završnog dokumenta za diskusiju.
Pored pripreme strategija, na šta nacionalni savet i Izvršni odbor planiraju da se fokusiraju u narednom periodu?
– Izvršni odbor će ubuduće učestvovati u sledećim zadacima i ciljevima koji su obuhvaćeni planovima nacionalnog saveta: infrastrukturni razvoj, program razvoja vrtića „Vackor”, razvoj mađarske mreže javnog obrazovanja u Vojvodini, razvoj visokog obrazovanja, povećanje udela učenika koji uče na mađarskom nastavnom jeziku, programi koji pomažu da se poveća kontinualno obrazovanje i sam nivo obrazovanja mađarske zajednice, program stipendiranja nacionalnog saveta, povećanje profesionalnog standarda mađarskog javnog obrazovanja i poboljšanje njegovog kvaliteta, jačanje sadržaja u vrtićima i školama na mađarskom nastavnom jeziku, koje jačaju nacionalni identitet, alternativni kursevi na srpskom jeziku, promovisanje učenja mađarskog jezika kao jezika društvene sredine i negovanja maternjeg jezika, razvoj digitalnog obrazovnog okruženja, programi koji promovišu razvoj suosnovanih i istaknutih kulturnih institucija vojvođanskih Mađara, upoznavanje i zaštita naše arhitektonske i intelektualne baštine, programi mađarske intelektualne kulturne baštine u Vojvodini i razvoj sredstava koji ih podržavaju, stvaranje kulturnih vrednosti, očuvanje tradicije, obuka novinara, mađarska medijska mreža, arhiviranje, nagrade, razvoj i primena zakonske regulative za upotrebu službenog jezika, poboljšanje odnosa mađarske zajednice prema maternjem jeziku i upotrebi službenog jezika u cilju povećanja efikasnosti njihovog rada, umrežavanje u organizaciju i dalje usavršavanje prevodilaca na mađarskom jeziku, završetak projekta mađarsko-srpskog srednjeg rečnika, program brige o stanovništvu i porodici i proaktivno praćenje procesa koji utiču na položaj nacionalnih manjina.
Koja je, po vašoj oceni, snaga institucionalnog sistema nacionalnog saveta i institucija koje podržava nacionalni savet?
– Ulogu Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine smatram izuzetno važnom, jer je to jedini organ kulturne autonomije koje ima zakonom određena ovlašćenja, a koje je stvorila mađarska nacionalna zajednica koja živi van granica Mađarske. U proteklih deset godina nije bilo mađarskog naselja ili zajednice u Vojvodini gde Savez vojvođanskih Mađara i Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine nisu sproveli razvojne projekte. Sada je naš zadatak i cilj da desetine novih domova kulture, renoviranih obrazovnih ustanova i drugih objekata ispunimo sadržajem i obezbedimo njihov kontinuirani rad koliko god je to moguće.
Nyitókép: (Foto: Edvard Molnar)
