Na pokrajinskom nivou su takođe raspisani vanredni parlamentarni izbori za 17. decembar. Na izborima se nadmeće za 120 poslaničkih mesta u pokrajinskoj skupštini, a poslanici stiču mandate na osnovu glasanja na liste kandidata. Kod manjinskih partija koristi se prirodni prag i jedan povoljan količnik, koji je uvećan za jednu trećinu, a kod većinskih partija i koalicija parlamentarni cenzus je tri odsto.
Kontinuirano se održavaju tribine i obuke za mađarske nastavnike u Vojvodini. Kako vidite stanje institucionalnog sistema?
– Sa stanovišta obrazovanja Mađara u Vojvodini važnan je mađarski institucionalni sistem, dostupnost nastavnih sredstava, fizičko okruženje, društveni status, specifične obrazovne potrebe. Ovi faktori u velikoj meri utiču na to u koju školu roditelj upisuje svoje dete. Tamo gde može da nastavi sa učenjem na svom maternjem jeziku i stekne održive veštine maternjeg jezika, ili tamo gde njihovo dete ima vrlo male šanse da zadrži svoj maternji jezik.
Šta je najvažnije sa stanovišta obrazovanja Mađara u Vojvodini?
– Nama je sve podjednako važno: učenje na maternjem jeziku od vrtića do fakulteta, jer su vojvođanskim Mađarima potrebni intelektualci školovani na mađarskom jeziku. Ovo je zahtevalo i još uvek zahteva veoma jaku snagu za zagovaranje interesa, koju je SVM i dosad sprovodio. Bez toga bi bilo teško postići formiranje svesti o maternjem jeziku naše dece bez osećaja inferiornosti, da naše obrazovne ustanove imaju mađarske direktore, školske savete, vođenje dnevnika na mađarskom jeziku, školske uprave da imaju mađarske stručnjake, da naši nastavnici budu školovani na mađarskom jeziku za sve predmete, da se za sve predmete pripreme udžbenici na mađarskom jeziku, da nastavni planovi i programi imaju dodatne sadržaje za maternji jezik, kao i da postoje takmičenja i prijemni ispiti na maternjem jeziku.
Koje mere smatrate neophodnim?
– Roditeljima je važno pri odabiru škole da njihovo dete pohađa vrtić ili školu koja pruža savremeno, kvalitetno obrazovanje. Skupštinski poslanici i funkcioneri SVM-a dali su sve od sebe za očuvanje postojeće infrastrukture javnog obrazovanja na mađarskom jeziku, za infrastrukturni razvoj mreže javnog obrazovanja na mađarskom jeziku u Vojvodini, za sistemsku podršku položaju ustanova sa malim brojem učenika i teško održive infrastrukture, za završetak započetog institucionalnog razvoja javnog obrazovanja, kao i za poboljšanje energetske efikasnosti škola. Zakonski okvir garantuje obrazovanje na maternjem jeziku nacionalnih manjina u javnim obrazovnim ustanovama u Srbiji, a stručnjaci i političari organizacije za zaštitu interesa Mađara igraju ogromnu ulogu u njegovoj praktičnoj primeni.
Šta je rezultat ove politike?
– Svi oblici obrazovanja i vaspitanja na mađarskom jeziku u Vojvodini služe tome da mađarska deca steknu savremena znanja na maternjem jeziku, i da njihovo obrazovanje skine što veći teret sa pleća mađarskih roditelja i porodica. Naši programi podrške porodici, koje sprovode kvalifikovani nastavnici, zaposleni u prosveti, podržavaju muzičko obrazovanje i obrazovanje na maternjem jeziku male dece. Program „Vackor” je jedan od najvažnijih promotera i podsticaja za početak školovanja i obrazovanja na mađarskom jeziku u Vojvodini. Kompleksni program stipendiranja Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine postoji već više od 10 godina. Od 2021. godine ovo je dopunjeno Programom stipendiranja studenata prava u Vojvodini. Podrška nostrifikaciji diploma je kontinualna. Nastavnicima je potreban kontinuirani razvoj veština, učenje i saradnja sa akterima obrazovanja, kako bi se prilagodili izazovima 21. veka. Uložili smo mnogo truda u obuku kako bi se mađarska narodna tradicija integrisala u znanje nastavnika. U Srbiji je u poslednjoj deceniji sve veći akcenat stavljen na obrazovanje, na pomak ka kvalitetu i efikasnosti. Do sada su glavni zagovornici i podržavaoci ovoga bili, i ubuduće če biti, poslanici i funkcioneri SVM-a na republičkom i pokrajinskom nivou.
Nyitókép: (Foto: Edvard Molnar)
