Želeli su jedno

Foto-galeriju, koja pripada ovom novinskom članku, možete pogledati OVDE.

Vojvođanski Mađari su se u nedelju u Elemiru u Banatu, na groblju generala Ernea Kiša, aradskog mučenika, poklonili herojima revolucije i slobodarske borbe 1848/49. godine, parastosom i polaganjem venaca na njegov obnovljeni grob.

Svetu misu u crkvi Svetog Avgustina služio je Mirko Štefkovič, zrenjaninski biskup. Jožef Mađar, ambasador Mađarske u Beogradu, kao i Arpad Fremond, predsednik Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine, održali su komemorativne govore kod rekonstruisane statue Ernea Kiša.

U svojoj besedi, biskup Mirko Štefkovič je istakao, da se za slobodu uvek bilo potrebno boriti i da su neki ljudi za to platili visoku cenu. Ovo smo mi prepoznali i ovome odajemo počast sa ovom komemoracijom, rekao je biskup.

Svoje misli sa okupljenima je podelio i Čaba Kovač, sveštenik iz Novog Itabeja. Komemoraciju je organizovao MKUD „Petefi” iz Zrenjanina.

– Glavna poruka centralne komemoracije u Elemiru je da 6. oktobar, sećanje na aradske mučenike i mađarsku revoluciju i borbu za slobodu, ne prolazi ni posle četiri ljudska životna veka u rasponu od 175 godina. Niti prolazi, niti bledi, jer je posle šestog oktobra javnim prikupljanjem dobrovoljnih priloga podignuto prvo spomen-obeležje na Arad. Javnim prikupljanjem priloga, jer su mislili da je to javna stvar, stvar zajednice, kao i interes zajednice. I Mađari iz Vojvodine, kao i Mađari iz Mađarske, svi koji su se okupili u Elemiru, osećaju isto. Svi koji veruju da sećanje na aradske mučenike, na našu želju za slobodom, na našu samostalnost, na našu nezavisnost i na našu mađarsku nacionalnu pripadnost treba uzdignuti u najvažniji javni interes, najvažniji zajednički interes, rekao je Jožef Mađar.

Možemo crpiti snagu iz primera naših mučenika, štaviše, moramo crpiti snagu, istakao je u svom govoru Arpad Fremond, predsednik Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine.

– Mi, vojvođanski Mađari dobro znamo da nije dovoljno jednom osvojiti slobodu, već se za nju treba boriti svaki dan. Danas, 175 godina nakon ovih događaja, ova borba nije praćena zvucima oružja. Danas se moramo boriti drugim metodama. U istoriji Mađara aradski mučenici služe kao uzor, kao slike i prilike borbe, samopožrtvovanja, patriotizma i vere. Iako su bili različitog porekla, želeli su jedno: slobodu, nezavisnost i napredak svoje zemlje. Aradski mučenici su simboli slobodoljublja. Njihovo držanje i požrtvovanost postaje simbol uzvišenosti. Smrt naših mučenika bila je veliki gubitak, ali njihova smrt nije bila uzaludna. Nekoliko godina nakon pogubljenja, došlo je do nagodbe iz 1867. godine i zemlja je krenula putem razvoja. Mada su bure istorije nas, Mađare, udarile i brojnim drugim prilikama, ali mi smo i danas ovde, a poruka iz 1848/49. godine je i dalje tačka orijentacije za nas, rekao je Arpad Fremond.

Ovogodišnji pomen se razlikovao od komemoracija održanih u prethodne dve godine po tome što je torzo Ernea Kiša ponovo postavljen na postament u crkvenoj bašti.

– Prošlo je mnogo vremena otkako je 6. oktobra bilo toliko ljudi u crkvi u Elemiru. To dokazuje da se mađarska zajednica u Vojvodini seća i ceni herojstvo aradskih mučenika, to da su dali svoje živote za slobodu Mađara. I posebno sam srećan što smo, zahvaljujući angažovanosti biskupa Mirka Štefkoviča, na osnovu našeg dogovora, ubrzo nakon njegovog rukopoloženja za biskupa, na njegovu prvu godišnjicu, na prvi šesti oktobar uspeli da obnovimo statuu Ernea Kiša ovde u bašti crkve u Elemiru. Poruka i pouka šestog oktobra i aradskih mučenika je da se heroji moraju poštovati, heroje moramo pamtiti. Svi članovi mađarske zajednice u Vojvodini svakodnevno vode bitke i borbe da bi ostali Mađari, uključujući i svoju decu, unuke i praunuke, a za to mogu da crpe snagu iz junaštva i samopožrtvovanosti aradskih mučenika, rekao je Balint Pastor, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara.

Venac na spomen-obeležje položila je delegacija Mađarske, nacionalnog saveta, SVM-a, KSVM-a, predstavnici civilnih organizacija i udruženja, kao i delegacija DZVM-a. Cveće na grob Ernea Kiša ispod sakralnog zdanja položili su ambasador Jožef Mađar, predsednik nacionalnog saveta Arpad Fremond, kao i predsednik SVM-a Balint Pastor.