Mala sinagoga u Senti ponovo u svom starom sjaju

Galeriju fotografija sa događaja možete pogledati OVDE.

Mala sinagoga u Senti je u potpunosti renovirana po planovima arhitekte Ištvana Vataija iz Sente, i uz podršku vlade Mađarske od 220 miliona forinti.

Arpad Janoš Potapi, državni sekretar zadužen za nacionalnu politiku u kabinetu premijera Mađarske, Judit Sabo Pirićine, načelnica Odeljenja za južne krajeve i dijasporu Državnog sekretarijata za nacionalnu politiku kabineta premijera Mađarske, dr Tibor Kajzinger, prvi konzul Generalnog konzulata Mađarske u Subotici, Ištvan Pastor, predsednik Pokrajinske skupštine i Saveza vojvođanskih Mađara, Arpad Fremond, predsednik Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine, Rudolf Cegledi, predsednik opštine Senta, Robert Sabadoš, predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije i mnoge druge javne i crkvene ličnosti i funkcioneri su bili prisutni na svečanoj predaji sinagoge u petak.

Na početku svečanog otvaranja intonirane su himne Srbije i Mađarske. Nakon toga, Arpad Janoš Potapi je pozdravio okupljene, a zatim je istakao da je veoma srećan što je pre nekoliko godina renovirana sinagoga u Subotici, a sada i renovirana sinagoga u Senti može da bude predata svojoj nameni.

– Nalazimo se u zgradi koja je izgrađena 1928. godine, služila je kao bogomolja za lokalne Jevreje Sefarde, a preživela je 20. vek i prvu četvrtinu 21. veka. Kada govorimo o judaizmu, ne govorimo samo o Jevrejima i Izraelićanima, već i o Mađarima, pošto je istorija jevrejskog naroda bila povezana, skoro spojena sa istorijom Mađara već u ranim vekovima, a još više posle naseljavanja Mađara u svoju domovinu.

– U ranom srednjem veku istorija Mađara bi bila nezamisliva bez Jevreja. Još više od kraja 18. preko 19. veka do sredine 20. veka. Zato, ako bismo iz naših gradova i sela uklonili sve one građevine koje su projektovali, gradili i stvarali Jevreji koji su živeli sa nama, i kada bismo uklonili sve kulturne krugove i istorijsko blago iz kulturne istorije Mađara koje dugujemo Jevrejima u Mađarskoj, onda bi mađarska kultura bila vidno mnogo siromašnija. Jevreji ne samo da su žrtvovali svoje živote i dali krv 1848. godine, između 1914-1918. godine, kao i u Drugom svetskom ratu, već su takođe značajno doprineli privredi i kulturi Mađarske. Ovo je još više istaknuto u slučaju Sente, pošto se ovde može govoriti o velikom broju Jevreja do 1944. godine. I zbog toga vlada Mađarske želi da neguje i obnavlja jevrejsku kulturnu baštinu, ne samo u Mađarskoj, već i širom Karpatskog basena, naglasio je Arpad Janoš Potapi.

Vrpcu su presekli Arpad Janoš Potapi, Arpad Fremond i Rudolf Cegledi, čime su zvanično predali zgradu male sinagoge za buduće kulturne svrhe. Arpad Fremond je u svom govoru istakao da su vlada Mađarske i Državni sekretarijat za nacionalnu politiku uvek posebnu pažnju poklanjali podršci kulturnom životu vojvođanskih Mađara i na taj način jačanju nacije i naše snage opstajanja u domovini.

– Kulturno-obrazovni centar „Thurzo Lajoš” je uz pomoć gradske uprave Sente, Saveza vojvođanskih Mađara i uz podršku Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine renovirao ovu impozantnu zgradu nekadašnje male sefardske sinagoge sa ciljem da kao jedan novi kulturni centar zadrži i ojača zajednicu koja živi ovde. Duboko smo zahvalni na podršci vlade Mađarske i Državnog sekretarijata za nacionalnu politiku u realizaciji ovog cilja, rekao je Arpad Fremond.

Svima koji su učestvovali u oživljavanju male sinagoge zahvalio se i Robert Sabadoš, predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije.

Rudolf Cegledi je započeo svoj svečani govor citatom Alberta Vaša: „Svaki put kada neko učini dobro na ovom svetu, leptir se diže u vazduh i odnese vest dobrom Gospodu.

– Naša srca su sada preplavljena dobrotom, osećanje koje sve nas prožima, sada krije pravu istinu. Sećanje na one koji su nekada hodali ovde među nama, ovde živeli svoju svakodnevicu, verovali jedni u druge, kao i u svoju zajednicu. Zajednica koja se usuđuje da veruje jedni drugima može da stvori velike stvari, oslanjajući se na postupke svakog pojedinca. Sefardska jevrejska zajednica je takođe to činila 1920-ih godina, dodao je Rudolf Cegledi.

Svečano otvaranje je upriličeno sa kompozicijom ansambla „Mečvirag”.