Nakon što je Odbor za javno informisanje Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine u ponedeljak prihvatio nacrt „Strategije razvoja informisanja i medija“ saveta za period od 2024. do 2029. godine, počela je javna rasprava o dokumentu. Ovo će se odvijati onlajn, na sajtu nacionalnog saveta, do 16. oktobra 2023. godine. Prema dopisu iz kancelarije nacionalnog saveta, komentare očekuju na e-mail adresi office@mnt.org.rs. Dokument se može preuzeti sa sajta nacionalnog saveta.
Pored virtuelnog prostora, zainteresovani će moći i lično da komentarišu nacrt strategije. Erika Kabok, članica Izvršnog odbora nacionalnog saveta zadužena za javno informisanje, rekla je da će prva javna rasprava biti održana u ponedeljak, 9. oktobra, u Mađarskoj medijskoj kući u Subotici, sa početkom u 11 časova. Sledećeg dana, 10. oktobra, takođe sa početkom u 11 časova, javna rasprava će biti organizovana u Domu za učenike „Satmari Karolina” u Zrenjaninu, a zatim 13. oktobra u Novom Sadu, u sedištu „Mađar soa”. Po završetku javne rasprave, dopunjeni nacrt strategije biće predložen Odboru za javno informisanje, a ukoliko ga prihvati, biće stavljen na dnevni red nacionalnog saveta, po planu, na novembarskoj sednici.
USAVRŠAVANJE I NOVINARSKA ŠKOLA
Primarni cilj strategije je da doprinese stvaranju boljeg medijskog sadržaja, istakla je Erika Kabok u izjavi za „Mađar so". Kako je ukazala, jedan od osnovnih uslova za što kvalitetniji medijski sadržaj je profesionalizam, mnogo zavisi od toga kakvi su profesionalci koji pripremaju novine i televizijske i radijske sadržaje.
– Pripremljenost mladih koji završe fakultete nije adekvatna. Takođe nalazimo da mladi baš i ne žele da budu novinari, pa se mladi često prijavljuju u redakcije bez diplome. Kao rezultat toga, novinarska profesija je razvodnjena, a to je dovelo do pokolebanja poverenja javnosti u novinarsko društvo. Zato smatram da je organizovanje obuka za novinare najvažnija, jer se tako mladim novinarima može pomoći da se očvrste. Pored toga, planiramo da organizujemo mentorski program i ponudimo stipendije medijskim radnicima koji bi završili svoje akademske studije. Planiramo da pokrenemo školu novinarstva, gde bi pružali u trajanju dužu, temeljnu obuku, ovo je jedno od najvećih opredeljenja ovog nacrta. Kvarenje jezika u medijima je kontinuirano, tako da postoji potreba za razgovorima o temama negovanja jezika i jezičke ispravnosti. Postoje i nedostaci u korišćenju pravno-političke i druge stručne terminologije, odnosno i u pomenutoj oblasti je važno da delujemo. Od sledeće godine, nacionalni savet želi da podrži stručna priznanja Društva novinara vojvođanskih Mađara, tako da će uz njih ići i novčane nagrade. U planu je i godišnji medijski skup, stručni skup mađarskih novinara iz Vojvodine. Navedene mere imaju za cilj jačanje prestiža novinarske profesije i vraćanje poverenja javnosti u novinare, govorila je Erika Kabok o detaljima nacrta strategije.
U nastavku razgovora razgovaralo se o planovima za arhiviranje, a po rečima Erike Kabok, vrednost akumulirana u medijima se ne sme izgubiti. Napomenuto je i da iskustvo pokazuje da lokalne samouprave dobijaju sve manje novca za informisanje, dok mediji koji informišu na mađarskom, kao i delimično na mađarskom jeziku, ne dobijaju podršku od ovog malog iznosa u skladu sa proporcijom mađarskog stanovništva. Zbog toga je neophodna intervencija u ovoj oblasti, istakla je Erika Kabok.
– Postoji nekoliko oblika finansiranja medija vojvođanskih Mađara, odnosno medija koji informišu i na mađarskom, treba pomenuti pretplatu, razne subvencije, bespovratna sredstva na konkursima. Istovremeno, takođe je važno obratiti pažnju na sopstvene resurse. Primetila sam da su neki mediji vojvođanskih Mađara suviše opušteni, delom i zbog subvencija. Na medijskom tržištu postoji konkurencija, treba da dobijemo tržišnu prednost, a jedan od osnovnih uslova za to je pomenuti profesionalizam. Sadržaje koji se mogu prodati treba proizvoditi na televiziji i radiju, a u štampanim medijima pokrenuti kampanje sa kojima se može pridobiti više pretplatnika. Ovaj posao se ne sme odlagati, jer moraju opstati naši dečji časopisi i naše dnevne novine. Ovo je i političko pitanje, samo mađarska nacionalna zajednica ima novine i to jača zajednicu. Pored očuvanja štampanih medija, neizbežno je i jačanje onlajn medija, u vezi sa kojima smatramo važnim poštovanje novinarskih pravila, odnosno očuvanje smernica odgovornog i kvalitetnog novinarstva. Sadašnje ulaganje u informisanje je takođe deo nacrta strategije. Ova investicija se odvija u Forumu, sedištu „Mađar soa“ u Novom Sadu. Premeštanjem štamparije oslobođen je prostor u kome će se nalaziti izdvojeno odeljenje Mađarske predškolske ustanove i vežbaone „Vackor” iz Subotice, biće smešten muzej štampe i štamparije, kao i književni kafić i jedna moderna konferencijska sala, navela je Erika Kabok.
Zaseda Odbor za informisanje Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine (Foto: Facebook MNT)
PRIORITETI I AKCIONI PLANOVI
Nacrt strategije na više od 90 strana formuliše prioritete u 7 oblasti i dodeljuje im akcione planove. Prvi strateški prioritet je podrška dugoročnom opstanku javnog informisanja na mađarskom jeziku u Vojvodini, na način da se obezbedi privrženost slobodi, integritetu i pluralizmu medija, kao i da se pokaže delotvornost protiv negativnih trendova koji se protive interesima zajednice („Zajednica i informisanost”). Za ovo su navedene sledeće planirane mere: jačanje nacionalne pripadnosti i osećaja identiteta razvijanjem vojvođanskog mađarskog informisanja; podrška privatnim medijima koji su takođe odgovorni za informisanje manjina; razvoj istančane upotrebe jezika u publicistici javnog života i medijima.
Drugi strateški prioritet je nastavak političkog dijaloga koji se odnosi na ljudska i manjinska prava, sa posebnim osvrtom na pravo na slobodan pristup informacijama i javnom informisanju na maternjem jeziku, kao i unapređenje pravnog okvira koji reguliše rad medija („Zakonodavni i institucionalni okvir koji reguliše javno informisanje i medije”), predloženi planovi su sledeći: razvijanje pravne osnove za javno informisanje manjina i podsticanje primene usvojene zakonske regulative; tesnija saradnja sa regulatornim, nadzornim institucijama, kao i institucijama za održavanje medija u Srbiji, pre svega sa Regulatornim savetom za elektronske medije.
Sledeći prioritet je stvaranje i podrška živopisnog medijskog okruženja na mađarskom jeziku („Podrška vojvođanskom medijskom prostoru na mađarskom jeziku”). Ujedno je obrazovni cilj i cilj razvoja medija da učenici koji završe osnovno i srednje obrazovanje imaju odgovarajuću digitalnu kompetenciju i medijsku svest, i da su u stanju da kontinuirano razvijaju ove kompetencije tokom svog života. Pored planova koji se odnose na edukaciju medijskih potrošača i razvijanja svesti o medijima, u pomenutom poglavlju kao mera formulisano je poboljšanje materijalnog položaja medijskih radnika.
(Foto: Andraš Otoš)
Jačanje standarda profesionalnog informisanja i novinarske etike, a u odnosu na ovo i obuka i dalje usavršavanje profesionalaca koji rade u medijima, takođe je strateški prioritet („Javno informisanje i vrednosti”), a sa ovim u vezi kao konkretne mere se spominje osnivanje škole za novinare održavanje panel-diskusija o aktuelnim temama uz učešće predstavnika mađarskih medija i gostiju, javnosti ličnosti i političara, kao i podrška stručnom usavršavanju novinara, razvoj mentorskog programa i razvoj etičkog kodeksa za medije kojima je Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine osnivač ili suosnivač.
„Infrastrukturni razvoj medija kojima je osnivač Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine” je takođe strateški prioritet, u ovom poglavlju formulisani su specifični razvojni planovi vezani za novinsko-izdavačke kuće „Mađar so” i „Het nap”, kao i za Panon RTV. Među strateškim prioritetima bili su i podrška saradnji mađarskih medija u Karpatskom basenu, medija na mađarskom i srpskom jeziku u Srbiji, kao i stranih medija koji ne izveštavaju na mađarskom jeziku („Javno informisanje bez granica”), kao i podrška mađarskim medijima u rasejanju („Javno informisanje i rasejanje”).
Nyitókép: Erika Kabok (Foto: Andraš Otoš)
